زندگینامه خواجه رشید الدین فضل اله همدانی

(زندگینامه مشاهیر پزشکی ایران)

رشید الدین فضل اله بن ابوالخیر بن غالی در سال 648 هجری قمری در همدان چشم به جهان گشود . پدرش پزشک بود و رشید الدین نیز این فن را فرا گرفت . از گذشته این طبیب نامی ایرانی تا زمانی که به دربار غازیان خان ایلخان آبادگر مغول پیوست چیزی در دست نیست اما بعد از ورود به دربار ایلخانان چنان نفوذی داشت که مدت 32 سال به عنوان وزیر دربار مشغول خدمت بود و در این سمت خدمات ارزنده ای ارائه کرد . رشیدالدین در تبریز بناهای مختلفی از جمله مدارس ، کتابخانه ها و بیمارستان های فراوانی بنیان نهاد .

یکی از این بناها بیمارستانی بود که آن را تحت نظر شخصی به نام محمدبن النبیل قرارداده بود . نامه های زیادی از رشید الدین خطاب به پسرش و افراد دیگر در دست است که از آن درخواست شده داروهای زیادی مثل اسطوخودوس ، مصطکی ، کتان صحرایی ، تخم بادیان ، قارچ و... برای درمان بیماران فراهم شود.

رشید الدین توجه خود را تنها به پایتخت ایلخانیان محدود نکرد و در شهرهای دیگری نیز به عمران و آبادانی پرداخت . بیمارستان همدان را که به سبب چپاولگری به وضع نامطلوبی در آمده بود دوباره راه اندازی کرد و پزشکی بنام ابن مهدی را به سرپرستی این بیمارستان گماشت و او را مامور ساخت که نسبت به درمان و تهیه داروهای بیماران بیش از پیش کوشا باشد . ترمیم و تقویت بیمارستان اتابکی شیراز که دچار انحطاط شده بود . یکی دیگر از اقدامات رشید الدیندرخدمت به علم پزشکی و طبابت مردم بود .

آثار پزشکی :
 در میان آثار و تالیفات رشیدالدین چند جلد کتاب پزشکی وجود دارد ولی کتاب جامع التواریخ وی آنچنان این کتاب ها را تحت الشعاع خود قرار داده که تا کنون مورد توجه محققان قرار نگرفته است . رشیدالدین برای تالیف کتاب جامع التواریخ اسناد و نوشته های دولتی و غالب دانشمندانی که در تاریخ دارای بصیرت بودند در اختیار داشت و در آنان به اصول طبابت و پزشکی پرداخته است .